اندازه گیری عناصر در روغن یا آنالیز عنصری (Elemental Analysis):
این آزمایش ستون فقرات آنالیز روغن است . به کمک این آزمایش با شناسایی و اندازه گیری همزمان 19 عنصر در روغن نتایج زیر حاصل می شود:
- شناسایی افزودنی های روغن
- مشاهده وضعیت فرسایش دستگاه
- کنترل عناصر آلاینده موجود در روغن
این آزمایش به وسیله دستگاه اسپکترومتر انجام می شود.
آزمایش گرانروی (Viscosity):
ویسکوزیته یا گرانروی مهمترین مشخصه فیزیکی روغن می باشد که مقاومت آنرا در مقابل سیلان شدن تحت نیروی جاذبه نشان می دهد. اگر تغییرات گرانروی کنترل نشود می تواند صدمات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد. این آزمایش به وسیله دستگاه ویسکومتر انجام می شود.
اندازه گیری ذرات آهنی آزاد یا شاخص PQ (Particle Quantifier) :
ذرات درشت آهنی بیانگر فرسایش غیر عادی هستند. اندازه گیری شاخص PQ همراه با نتایج آنالیز عنصری موجب ارزیابی بهتر وضعیت فرسایش قطعات آهنی می شود.
آزمایش نقطه اشتعال (Flash Point):
کاهش همزمان نقطه اشتعال و گرانروی نشانه آلوده شدن روغن به سوخت می باشد، در نتیجه این آلودگی سبب از بین رفتن سریع یاتاقان ها می شود. برای انجام این آزمایش از دستگاه فلش پوینت استفاده می شود.
تشخیص آلودگی آب در روغن (Hot Plate):
این آزمایش که به روش Crackle Test معروف است برای تشخیص آلودگی آب و شناسایی تقریبی میزان آن در روغن انجام می شود. اگر آب در روغن وجود داشته باشد به صورت حباب (در اندازه مختلف) در آمده و از روغن خارج می گردد به این منظور از دستگاه Hot Plate استفاده می شود.
اندازه گیری دقیق میزان آب در روغن (Water Contamination):
وجود آب در روغن می تواند باعث خرابی سیستم شود بنابراین اندازه گیری دقیق آب در روغن روشی مناسب برای مراقبت و حفاظت از تجهیزات است. در این آزمایش از طریق تست کارل فیشر (Karl Fischer) میزان دقیق آب موجود در روغن بر حسب ppm اندازه گیری می شود.
آزمایش عدد قلیایی روغن یا T.B.N (Total Base Number) :
عدد قلیایی روغن نشان دهنده میزان توانایی روغن برای مقابله با اسیدهای تولید شده در موتورهای احتراقی می باشد. بنابراین برای استفاده از حداکثر طول عمر مفید روغن های موتور انجام آزمایش T.B.N ضروریست. این عدد برای روغن های مختلف می تواند متفاوت باشد.
آزمایش عدد اسیدی روغن یا T.A.N (Total Acid Number) :
تغییر کیفیت روغن های هیدرولیک در اثر اکسیداسیون منجر به کاهش عمر مفید روغن می گردد. اندازه گیری عدد اسیدی موجب اطلاع از میزان تخریب روغن هیدرولیک می شود، لذا قبل از صدمه دیدن تجهیزات به دلیل تغییرات کیفی روغن، اقدامات لازم صورت می گیرد.
فروگرافی مستقیم (Direct Reading Ferrography):
از طریق این آزمایش تراکم ذرات آهنی در سایز بزرگ (DL) و کوچک (DS) اندازه گیری و سپس شدت فرسایش Index Of Severity (IS) محاسبه می شود.
فروگرافی مشاهداتی (Analytical Ferrography):
در این آزمایش ذرات فلزی موجود در روغن از زیر میکروسکوپ مشاهده شده و با توجه به نوع، تراکم و شکل ذرات می توان در مورد نوع فرسایش، علت آن و بعضا محل وقوع فرسایش غیر عادی اظهار نظر نمود.
تعیین سطح تمیزی روغن (Particle Counter):
عمر مفید تجهیزات هیدرولیکی رابطه مستقیم با میزان آلودگی روغن به ذرات جامد دارد. در این آزمایش تعداد ذرات جامد معلق در روغن با استفاده از دستگاه شمارنده ذرات از طریق نور لیزر شمارش شده و سپس وضعیت آلودگی بر طبق جداول استاندارد به درجات متعددی تقسیم بندی و اعلام می شود.
تعیین میزان انتشار سوخت در روغن (Fuel Dilution):
چنانچه علت کاهش بیش از حد گرانروی روغن ناشی از نشت سوخت درون روغن باشد، این آزمایش درصد دقیق نشت سوخت داخل روغن را مشخص می کند
آزمایش احتراق ناقص یا اندازه گیری دوده (Soot Determination):
اندازه گیری مقدار دوده سوخت در موتورهای دیزل یک روش بسیار خوب برای تعیین بازدهی احتراق در موتور است. اگر میزان دوده موجود در روغن موتور از حد مشخصی بالاتر باشد نشان دهنده وجود اشکال در سیستم است.
شکل شناسی یا PA (Particle Size Analysis):
در این آزمایش علاوه بر اندازه گیری تعداد ذرات معلق در روغن، شکل تمام ذرات بزرگتر از 20 میکرون نیز شناسایی شده و بدین ترتیب نوع ذرات موجود در روغن با انواع ذرات برشی، ذرات خستگی، ذرات ورقه ای، ذرات غیر فلزی و فیبر مشخص می شود.
آزمایش RBOT :
این آزمایش برای تعیین پایداری اکسیداسیون به کار می رود و برای انواع مختلف روغن ها کاربرد دارد.
تهیه و تدوین: محمدرضارستمی طهرانی